Bir araştırma yapıldığında, katılımcıların güvenliği, hakları ve kişisel bilgileri çok büyük bir önem taşır. Araştırmalar bazen insanların hayatlarını etkileyebilecek kadar önemli olabilir. Bu yüzden, yapılan her araştırmanın bir takım kural ve denetimle yapılması gerekir. Bu kurallardan ikisi de Araştırma Etik Kurulları ve Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) ile ilgilidir. Hem katılımcıların güvenliğini sağlamak hem de onların haklarını korumak amacıyla bu kurallar ve yasalar oluşturulmuştur.

Araştırma Etik Kurulları Ne İşe Yarar?

Araştırmaların insan sağlığı veya kişisel verilerle ilgili olduğu durumlarda, araştırmanın etik olup olmadığını denetlemek için Araştırma Etik Kurulları devreye girer. Bu kurullar, araştırmanın başlatılmadan önce incelenmesini ve onaylanmasını sağlar. Yani, bir araştırma başlatılmadan önce, etik kurul araştırmayı detaylı bir şekilde değerlendirir. Amaçları, katılımcıların zarar görmemesi, onlara zorla bir şey yaptırılmaması ve gizliliklerinin korunmasıdır.

Örneğin, bir ilaç testi yapılacaksa etik kurul, bu testin insanların sağlığına zarar verip vermeyeceğini kontrol eder ya da katılımcıların hangi bilgilerini verecekleri ve bu bilgilerin nasıl kullanılacağı konusunda ne kadar bilgilendirildikleri de gözden geçirilir. Araştırma; her açıdan güvenli ve etik kurallara uygun olmalı, aksi takdirde araştırmanın yapılmasına izin verilmez.

KVKK ve Kişisel Veri Koruma

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) ise, insanların kişisel bilgilerinin korunmasını amaçlayan bir yasadır. Adınız, soyadınız, adresiniz gibi özel bilgilerinizin kötüye kullanılmaması için bu yasa vardır. Araştırmalar sırasında, katılımcılara ait veriler toplanacaksa, bu veriler yalnızca araştırmanın amacı için kullanılmalı ve başka hiçbir şekilde paylaşılmamalıdır.

Örneğin, bir araştırmacı, katılımcının ismini, telefon numarasını ve diğer özel bilgilerini toplamak zorunda kaldığında, bu bilgilerin ne amaçla toplandığını, nasıl kullanılacağını ve ne kadar süreyle saklanacağını katılımcıya açıkça söylemek zorundadır. Bu bilgiler, sadece araştırma ile ilgili kişiler tarafından erişilebilir olmalıdır. Herhangi bir şekilde bu veriler, katılımcının onayı dışında başka bir amaçla kullanılamaz.

Katılımcı Hakları ve Güvenliği

Araştırma Etik Kurulları ve KVKK, katılımcıların haklarını koruma konusunda önemli bir rol oynar. Bir katılımcı, araştırmaya katılmadan önce hangi verilerinin toplandığını, bu verilerin nasıl kullanılacağını ve kimlerle paylaşılacağını tam olarak bilmelidir. Eğer bir katılımcı araştırmaya katılmak istemezse, herhangi bir zorlamaya maruz kalmadan araştırmayı reddedebilir.

Bu hakların korunması, katılımcının gönüllü olarak araştırmaya katılmasını sağlar. Ayrıca, kişisel verilerinin güvenli bir şekilde saklanıp saklanmadığına dair endişelerini de gidermiş olur.

Sonuç Olarak

Araştırmalar, insanların sağlığını ve güvenliğini doğrudan etkileyebileceği için, her zaman doğru şekilde yapılmalıdır. Araştırma Etik Kurulları ve KVKK, araştırmaların güvenli, etik ve yasal bir şekilde yapılmasını sağlar. Katılımcılar, araştırmaya katıldıkları andan itibaren, kişisel bilgilerinin güvende olduğunu ve kendi haklarının korunduğunu bilmelidirler. Bu kurallar, hem araştırmacıların hem de katılımcıların adil bir süreç içinde yer almasını sağlayarak güvenli ve saygılı bir araştırma ortamı oluşturur.