Kişisel veriler dediğimiz şey, bir kişiyi doğrudan ya da dolaylı olarak tanımamıza yarayan bilgilerdir. Örneğin adın, soyadın, telefon numaran, e-posta adresin, doğum tarihin, hatta IP adresin bile kişisel veridir. Bu verilerin işlenmesi – yani kaydedilmesi, saklanması, paylaşılması, analiz edilmesi gibi işlemler – öyle kafaya göre yapılamaz. Bunun için bazı yasal şartların oluşması gerekir.

Peki bu veriler hangi durumlarda işlenebilir?

Kanuna göre kişisel veriler şu 8 durumdan biri varsa işlenebilir:

1. Açıkça izin verdiysen

En yaygın ve en net durum bu. Birine açıkça, gönüllü olarak “verilerimi işleyebilirsin” diyorsan (örneğin bir kutucuğu işaretleyip onay veriyorsan), verilerin işlenebilir.

2. Kanunen gerekiyorsa

Bazı bilgiler zaten yasalar gereği toplanmak zorundadır. Örneğin bir hastanenin senin kimlik bilgilerini alması ya da bir işverenin SGK’ ye bildirim yapması gibi.

3. Hayatî bir durum varsa

Eğer kişi bilinci kapalıysa ya da konuşamıyorsa ve verisinin kullanılması hayatını kurtaracaksa, o zaman izne gerek kalmadan bu veri işlenebilir.

4. Bir sözleşme yapılacaksa

Örneğin bir internet aboneliği başlatmak istiyorsun, seninle sözleşme yapılacak. Bu durumda adın, adresin, T.C. numaran gibi veriler işlenebilir. Çünkü sözleşmenin yapılması için gerekli.

5. Yasal bir sorumluluğu yerine getirmek gerekiyorsa

Bazen kurumlar ya da şirketler, yasa gereği bazı verileri tutmak zorundadır. Örneğin bir işverenin çalışanlarının verilerini SGK’ ye bildirmesi gibi.

6. Kendin herkese açıkladıysan

Diyelim ki telefon numaranı veya e-posta adresini kendi rızanla internette paylaştın. O zaman bu bilgiler belli kurallar çerçevesinde işlenebilir.

7. Bir hakkını korumak için gerekiyorsa

Mesela bir dava açıyorsun ya da kendini savunuyorsun. Bunun için bazı kişisel verilerin kullanılması gerekebilir. Bu durumda veri işlenebilir.

8. İşin gereği mecbur kalınmışsa (ama haklara zarar vermeden)

Bazen de kurum ya da şirketin meşru bir işi, faaliyeti için veri işlemesi gerekir. Ama bu işlem, senin haklarını zedelememeli. Örneğin bir iş yerinin güvenlik kamerası kaydı alması gibi.

Özetle:

Kişisel veriler rastgele işlenemez. Ya açık izin alınmalı ya da yukarıdaki durumlardan biri geçerli olmalı. Bunun dışında yapılan işlemler hukuka aykırı olur ve ciddi yaptırımları olabilir.